“Ik ben nu echt trots op mezelf”
“Iedereen is zorgzaam bij De Mussen. Ze laten je niet los tot je je doelen hebt bereikt en je krijgt snel hulp.” Zelfbewust doet Shaima* haar verhaal. Toch ging haar leven lange tijd bepaald niet over rozen. Via een traject bij De Werkplaats en een Stip-baan bij De Mussen heeft ze nu een fulltime baan bij de Martinefabriek en durft ze weer te dromen. “Ik had nooit verwacht dat ik zonder opleiding trajectbegeleider zou worden. Nu begeleid ik zelf mensen met een uitkering. Mijn droom is om nog een mbo-opleiding social work te kunnen doen.”
Shaima (37) groeit op het noorden van Marokko. “Ik zat op de universiteit en wilde tolk worden. In de zomertijd ontmoette ik op straat twee mannen die belangstelling voor me hadden. De oudste nam ik mee naar huis om voor te stellen. Na een week zijn we officieel getrouwd. Ik hoorde Europa en zag het als een kans. Ook om mijn familie te steunen. Voor ons trouwen deed hij me ook heel veel beloftes: ik mocht een opleiding doen, werken en ook mijn familie bezoeken.”
Liefde
Een paar maanden na het huwelijk reist Shaima haar man achterna. “Het was midden in de nacht toen ik aankwam op Schiphol. Ik had nog nooit gevlogen of gereisd. Iedereen keek naar mijn lange Marokkaanse jurk en henna handen. Echt een culture shock. Niemand verstond me. Elke keer dat ik nu naar Marokko ga, denk ik daar nog aan terug. Mijn man ging elke dag naar zijn werk. Overdag ging ik naar zijn moeder en na het werk kwam hij ook. Na anderhalve maande startte de inburgeringscursus. Dat was fijn, vanaf dat moment ging ik vier dagen per week naar school. Ik was getest en omdat mijn niveau hoog was, mocht ik starten op een hoog niveau, in een klas met mensen die naar de universiteit wilden.” De beloftes die Shaima voor haar huwelijk had gekregen, werden helaas niet waargemaakt. “Na het trouwen zou de liefde wel zou komen, dat idee had ik, maar dat is niet gebeurd. Hij verwachtte een Berbermeisje uit Noord-Marokko die lekker thuis ging koken en schoonmaken. Mijn niveau had hij niet verwacht. Marokkaanse mannen leren dat vrouwen niks zijn. Vrouwen moeten gewoon thuis, voor de kinderen zorgen, en hun mond dichthouden. En ik gaf wel mijn mening.
Al snel werd ik geslagen. Toen ik tijdens seks iets niet wilde doen, stompte hij mij zo hard in mijn rug dat ik buiten westen raakte. Als er iets aan me te zien was, werd mijn sleutel afgepakt en werd ik binnen gehouden. Dan belde hij dat ik een weekje niet kwam naar de inburgeringscursus. Zo gebeurde er iedere keer wat: of ik kreeg klappen op mijn oog of hij scheurde mijn kleding. Ik voelde me zo gespannen. Ik was dit van huis uit niet gewend, maar ik vertelde mijn ouders niet wat er gebeurde. Dat is een stuk schaamte, wij zijn niet zo opgevoed. Nu kan ik het zonder huilen vertellen, maar dat heeft een hele tijd geduurd.”
Paspoort
Tijdens een vakantie in Marokko probeert Shaima’s man haar achter te laten. “Hij zou me na drie dagen weer ophalen, maar kwam niet. Ik belde en ging naar het huis van zijn familie. Hij was naar Nederland teruggegaan en had mijn paspoort meegenomen. Via buren en kennissen heb ik binnen een dag een nieuw paspoort kunnen regelen en een visum. Ik wist zeker dat ik niets fout had gedaan en Nederland was niet van hem was. Scheiden paste niet in mijn hoofd, dat was onmogelijk. De buren gaan dan over je praten. Het maakt niet uit wat mannen doen. Gescheiden vrouwen zijn niets waard, krijgen we te horen. Binnen een week stond ik weer voor zijn neus. Hij was in shock. Hij probeerde me wel uit huis te krijgen. Hij zei dat ik niets kon en dat ik niet zwanger kon worden. Tussendoor was ik wel bezig met een eigen verblijfsvergunning. Zodat ik zonder man geen problemen zou krijgen. Ik wist toen niet dat ik een verblijfsvergunning kon krijgen als ik mishandeld werd. Ik ben nog een jaar gebleven, Maar hij bedreigde me. Daarom moest ik voor mijn eigen veiligheid naar de vrouwenopvang in een andere stad. Zo kwam ik in Den Haag.”
Ondertussen is Shaima zonder dat ze het weet zwanger. “Toen ik dat hoorde, wist ik zeker dat ik niet terug kon naar Marokko. De schande. Als gescheiden vrouw met een kind zou ik daar geen enkele toekomst hebben. De mensen zouden heel erg op mij letten. Alle vingers zouden naar mij wijzen. Hier heb ik een bepaalde vrijheid en mijn dochter ook. Ik ben 1,5 jaar bij de vrouwenopvang geweest. Dat was een zware periode. Ik was krachtig geweest, maar in die tijd was ik helemaal de weg kwijt. Door de stress was ik alle hoop verloren. Door een hoge bloeddruk werd mijn dochter te vroeg geboren. Ze kreeg na haar geboorte een hersenvliesontsteking en ze was heel klein, maar 1800 gram. Het was te veel: ik sliep slecht, had paniekaanvallen, viel af en ik was ongelukkig en depressief. Maar ik stopte dat weg. Mijn dochter had de prioriteit.”
Hulp
“Vanaf 2009 kreeg ik hulp via een wijkcentrum. Een gezinscoach hielp me wekelijks bij het opvoeden. Bij de maatschappelijk werker kon ik mijn verhaal kwijt. Hij maakte mijn papieren in orde. Ik had de post niet opengemaakt en daardoor had ik een beetje schulden. Na een tijdje werd ik zelf vrijwilliger in het wijkcentrum. Door dat vrijwilligerswerk heb ik heel veel geleerd. Na vier jaar kreeg ik een echte baan. Ze noemden mij een succesverhaal. Helaas stopte die baan door bezuiniging. Zo kwam ik in 2019 kwam bij Werkplaats De Mussen. Coach Tineke heeft heel veel gedaan en me gesteund, ze is echt een goeie mentor. Ik heb nog steeds contact. Ook Hafida was een inspiratie. Ze laten je bij de Werkplaats niet los totdat je je doelen hebt bereikt. Een jaar lang werkte ik als project assistent bij de Schilderswijk Moeders. Dat vond ik zo mooi om te doen: vrouwen helpen om hun problemen op te lossen. Nu werk ik als trajectbegeleider bij de Martinifabriek, een werkervaringsplek voor mensen met een uitkering. Ik spreek Arabisch in alle dialecten. Met vluchtelingen en statushouders is dat handig. Ik help hen om weer in een werkritme te komen, als een soort coach. Ik vind het echt geweldig werk. Zonder opleiding heb ik toch iets bereikt. Ik heb mijn denkniveau laten zien. Mijn droom is om nog een mbo-opleiding social work te doen.
Ik ben nu echt trots op mezelf. En ik ben heel trots op mijn dochter. Ze heeft mijn leven kleurig gemaakt. Op school doet ze het heel goed. Ik ben heel trots op wat zij heeft bereikt. Ze heeft reuma en heel veel klachten. Maar ze is een doorzetter. Net als ik.”
*In het kader van anonimeit is Shaima niet de echte naam van deze vrouw.
