‘Met twee handen ben je sterker.’
Ze wordt de moeder van de Schilderswijk Moeders genoemd: Ayaan* (66). 33 jaar geleden vluchtte de Somalische naar Nederland: ze was zwanger en moest het hier zien te rooien met haar vier kinderen. Met hulp van Vluchtelingenwerk kon ze “de lamp in mijn leven weer aandoen”. Nu is ze al jaren een wijze raadgever en een steun en toeverlaat voor vrouwen in de Schilderswijk. “Wij zijn vertrouwensvrouwen.”
Voordat Ayaan naar Nederland komt, moet ze twee keer vluchten voor oorlog: de eerste keer als twintiger vanuit Ethiopië naar Noord-Somalië. In 1988 breekt daar ook oorlog uit. “Het was zo gevaarlijk dat ik niet kon wachten op mijn man. We moesten weg! Ik had een beetje goud, dat heb ik verkocht en zo ben ik via Frankrijk in Nederland gekomen. Ik wilde eigenlijk naar Canada, maar het geld was op. Met de kinderen ben ik met de trein naar Nederland gereisd. Dat was echt zwaar: de kinderen waren klein en het was een koude tijd.”
Driewieler
Eerst woont het gezin zes maanden in een asielzoekerscentrum. Daarna krijgt Ayaan een huis in Winschoten. “Vluchtelingenwerk heeft mij daar heel goed geholpen. Elke dag kwamen vrouwen helpen met de kinderen, omdat ik zwanger was. In Groningen heb ik fietsen geleerd. Een man had een driewieler voor mij gemaakt, zodat ik zelf boodschappen kon doen. Ik was de enige Somalische vrouw die daar woonde. Iedereen kende me. Het was een gezellige tijd. Door die hulp kwam ik weer een beetje rechtop te staan en kon ik ook verder met mijn leven. Je moet niet achterom blijven kijken. Dan kan je niet verder gaan. Ik moest doorgaan.
Ik wilde graag contact met andere Somaliërs. In Groningen was het ook moeilijk om aan islamitisch eten te komen. Daarvoor moest ik een eind reizen. Daarom ben ik in 1995 naar Den Haag verhuist. De mensen in Winschoten vonden het jammer dat ik wegging.” Eerst loopt het contact met andere Somaliërs in Den Haag minder soepel dan Ayaan verwacht, maar ze legt zich daar niet bij neer. “Ik was geshockt. De Somalische mensen hadden helemaal niet veel contact met elkaar. Ik voelde me eenzaam, maar ik dacht, ik ga niet terug. Ik ga hier iets proberen te doen. Daarom heb ik Somalische vrouwen bij mij thuis uitgenodigd voor de grote feesten: het Suikerfeest en het Slachtfeest. Tussendoor gingen we ook voor elkaar zorgen als iemand ziek was of hulp nodig had en bijvoorbeeld oppassen op de kinderen. Ik hielp ook een oude Nederlandse vrouw bij mij in de buurt.”
Via een Somalische stichting krijgt Ayaan na een tijdje een plekje bij buurthuis Paraplu voor haar vrouwengroep. Na de sluiting van dat buurthuis, vinden de vrouwen in 2006 een onderkomen bij De Mussen. Daar raakt Ayaan enthousiast betrokken bij de start van de Schilderswijk Moeders. “Iedereen organiseerde voor de eigen vrouwen dingen, maar er was geen contact met elkaar. Toen De Mussen met de Schilderswijk Moeders wilde beginnen, werden we uitgenodigd om mee te denken. Ons werd gevraagd wat wij zagen in de wijk en de medewerkers van De Mussen legden uit wat ze wilden doen. Ze vroegen ons hoe de geïsoleerde vrouwen in de Schilderswijk geholpen konden worden.
Nu helpen we als Schilderswijk Moeders mensen bij verschillende dingen. Sommige vrouwen zijn heel geïsoleerd en andere hebben problemen met hun man. Wij luisteren eerst naar hun verhaal en winnen hun vertrouwen. In het begin zochten we de vrouwen veel thuis op, maar nu weten ze zelf ons te vinden. Ook mannen weten ons nu te vinden op het spreekuur. Soms hebben mensen heel veel schulden of ze hebben problemen met papieren. Wij weten de weg!”
Droom
Als ‘wijze vrouw’ wordt Ayaan bijzonder gewaardeerd door haar collega Schilderswijk Moeders en de begeleiders van De Mussen. Als het aan haar ligt, stopt ze ook nog lang niet. “Ik ben echt blij dat ik dit doe. Tegen onze projectleider heb ik gezegd dat ik wil blijven doorgaan. Twee keer in de week doe ik nog altijd de naailes. Twee speciale vrouwen geven les en ik help en praat met de vrouwen. De naailes heeft ook een sociale functie. Ik kijk hoe het met de vrouwen gaat en stel hen vragen. ‘Je bent een beetje afwezig, hoe komt dat?’ Soms is er een probleem en dan kunnen we praten. Soms hebben ze een geheim in hun leven. Wij vertellen dat niet door, wij zijn vertrouwensvrouwen. Als Schilderswijk Moeder is onze motivatie dat mensen het niet alleen hoeven doen. Met twee handen ben je sterker dan met een hand.”
Ayaan droomt ervan dat het concept van de Schilderswijk Moeders ook in andere steden wordt opgestart. “Het zou mooi zijn als andere steden ook Schilderswijk Moeders krijgen. We hebben zoveel kunnen helpen. Ik denk dat ik in die jaren wel 1000 vrouwen geholpen heb. Ook in de regio helpen wij overal mensen: in Delft, Rijswijk, Wassenaar en Naaldwijk. Iedereen komt naar ons toe voor hulp en ideeën. Zo is De Mussen een huis voor iedereen. De Mussen geeft zoveel positieve energie aan de Schilderswijk.”
*In had kader van anonimiteit is Ayaan niet de echte naam van deze vrouw.
